In deze rubriek kijken we achter de schermen bij de leden van de BIN NL-community. Ditmaal bij gedragswetenschapper Yvonne Engels. Zij is een van de 11 gedragsexperts werkzaam bij het Expertisecentrum Gedrag van UWV.

Acht jaar geleden werd het gedragsteam bij UWV opgericht. Wat was daarvoor de aanleiding?

"Via via kwam ik binnen UWV in contact met Arne Meeldijk en Kaj Bots. We werkten alle drie op hele andere afdelingen en in verschillende functies, maar hadden wel dezelfde opleiding gedaan in Nijmegen, de master Gedragsverandering. Op een bepaalde manier gebruikten we die gedragskennis wel al in ons eigen werk, maar we hadden ook de overtuiging dat UWV nog veel meer profijt zou kunnen hebben van het toepassen van gedragsinzichten. Dus besloten we dat te laten zien! Onder de noemer Denktank Gedragsbeïnvloeding gingen we op eigen houtje aan de slag met verschillende kleine gedragsexperimenten. Een informeel team met als doel beleid, dienstverlening en communicatie menselijker én effectiever te maken. Dat we 8 jaar later met een team van 11 fulltime gedragswetenschappers het Expertisecentrum Gedrag zouden vormen konden we toen alleen nog maar van dromen. Dat is heel gaaf!"

Is jullie opdracht in de afgelopen jaren veranderd?

"Toen we begonnen moesten we heel erg zelf op zoek naar opdrachten en onze expertise kenbaar maken. We hadden geen opdrachtgever, maar deden de gedragsexperimenten naast ons eigenlijke werk. We moesten de organisatie nog overtuigen van onze toegevoegde waarde. In een tijd waarin de nadruk nog veel meer lag op controleren en handhaven. Gelukkig konden we door experimenteel onderzoek laten zien dat er ook andere, vaak betere, mogelijkheden zijn om mensen aan te zetten tot ander gedrag dan enkel verplichten en dreigen."

"In de afgelopen jaren is binnen UWV veel meer nadruk komen te liggen op het toepassen van de menselijke maat. De behoeftes en drijfveren van cliënten worden steeds meer centraal gesteld. Dat sluit naadloos aan bij de manier waarop wij werken. We worden inmiddels goed gevonden en veelvuldig betrokken bij de verschillende uitdagingen en doelen van UWV."

Kun je eens een voorbeeld geven van een project waarmee jullie verschil hebben gemaakt?

"Vrij recent hebben we een training gedragsverandering voor adviseurs werk landelijk geïmplementeerd. Adviseurs werk voeren gesprekken met werkzoekenden over het vinden van een nieuwe baan. Tijdens de training leren de adviseurs het gedrag van werkzoekenden beter (her)kennen en daar passend op te reageren. Ze oefenen met verschillende wetenschappelijk bewezen effectieve (gespreks)technieken die aanzetten tot gedragsverandering. Onderwerpen die in de training aan bod komen zijn onder andere omgaan met weerstand, doenvermogen, de invloed van de sociale omgeving en doelen bereiken. Intussen hebben meer dan 1200 adviseurs werk de training vrijwillig gevolgd, en ze zijn er ontzettend positief over! Ze geven aan dat ze hun werk als adviseur beter kunnen uitvoeren door de training.  Dat vinden we geweldig. Als Expertisecentrum Gedrag willen we juist het verschil maken in de praktijk!"

Wat zie je nog als uitdaging voor jullie team?

"We hebben een heel fijn, enthousiast team. Dat is heel veel waard. Samen aan opdrachten werken, brainstormen over gedragsinterventies, elkaar inspireren met nieuwe informatie, en nadenken over hoe we gedragswetenschappelijke kennis nog beter kunnen benutten binnen UWV. Ik denk dat het een belangrijke uitdaging voor ons is om dat enthousiasme en die verbinding met elkaar te behouden en daar in te investeren, zeker als ons team steeds verder groeit. Uiteindelijk zou het natuurlijk mooi zijn als er in alle lagen van de organisatie waar gedrag een grote rol speelt gedragswetenschappers werken."

Welke tips heb je voor collega-gedragsexperts om het belang van gedragsinzichten voor de uitvoering en het beleid binnen de organisatie duidelijk te maken?

"Wat ons in het begin ontzettend heeft geholpen om draagvlak te creëren is het uitvoeren van kleine, gedragsexperimenten (RCT’s). Daarmee laat je zien wat de effecten zijn van een interventie met gedragsinzichten, bijvoorbeeld in een uitnodigingsbrief. Begin daarbij klein: experimenten die je zoveel mogelijk zelfstandig op kunt zetten, waar je niet veel anderen bij nodig hebt, die niet gevoelig liggen en waarvan je het sterke vermoeden hebt dat je iets kunt verbeteren als je gedragsinzichten toepast. Ga vervolgens met die resultaten de organisatie in en probeer aan de juiste tafels te komen. Onze denktank kreeg een boost toen onze drie directeuren hoorden wat we zoal deden en wat daar de toegevoegde waarde van is. Ze wilden ambassadeurs voor ons zijn en dat heeft enorm geholpen!"

---

Meer weten?

Ben je nieuwsgierig naar de werkzaamheden van het Expertisecentrum Gedrag? Neem dan gerust contact op met Yvonne of een van haar collega’s.

Yvonne Engels
Gedragswetenschapper Expertisecentrum Gedrag UWV